Rak dojke je najčešće maligno oboljenje kod žena danas. Učestalost ove vrste tumora kontinuirano raste već 30 godina.U našoj zemlji 26% novoobolelih žena od raka ima dijagnozu karcinoma dojke i 17,5% žena umre od ove vrste malignih tumora.

Foto: Freepik
 

Prevencija i rano otkrivanje su najuspešnije oružje u borbi protiv raka dojke. Ohrabruje činjenica da je rak dojke u velikom broju slučajeva izlečiv ukoliko se otkrije na vreme.

Kako i kada se radi samopregled

Preporučeno je da radite samopregled dojki jednom mesečno. Ono što je pri pregledu tražite jesu bilo kakve promene u tkivu dojke, kao što su promene u veličini, kvržice, udubljenja ili nabranost, uvučene bradavice, crvenilo ili ljuspasta kože dojke, crvenilo ili ljuspasta područja bradavice/areole, ili ispuštanje sekreta iz bradavice.

Foto: Freepik

Ako otkrijete kvržicu ili bilo kakve promene, veoma je važno da odmah posetite lekara. Iako je 8 od 10 kvržica benigno, sve zahtevaju procenu kako bi se potvrdilo da nisu kancerogeni.

Žene bi trebalo da obave samopregled dojki 7 do 10 dana nakon početka menstruacije, kada su im grudi najmanje osetljive. Ako više nemate mentruaciju, onda bi trebalo da izabere jedan dan u mesecu (prvi u mesecu na primer) i da ga označi u kalendaru kako bi se podsetili na samopregled. Ono što bi trebalo da tražite tokom pregleda jeste promena u odnosu na prošlomesečni pregled.

Klasičan klinički pregled dojke
 

Klinički pregled dojke je pregled veoma sličan samopregledu. Međutim, obavlja ga profesionalni zdravstveni radnik koji iskustvom. Ovaj pregled bi trebalo da uradite svaki put kada idete na redovan ginekološki pregled. 

Vaš lekar, medicinska sestra ili drugo obučeno medicinsko osoblje će pregledati tkivo vaših grudi, deo ispod pazuha i iznad prema ključnoj kosti. Tokom pregleda lekar ćeTraže od vas da promenite položaj kako bi mogli da istraže tkivo iz različitih uglova.

Ultrazvuk dojke jednom godišnje
 

Ultrazvučna dijagnostika može da otkrije tumore dojke u početnoj fazi, što je od velike važnosti kako bi se lečenju pristupilo pravovremeno. Dojke su pogodne za ultrazvučni pregled jer su sastavljene od mekih tkiva i ovim pregledom moguće je uočiti gotovo sve promene u dojkama.

Foto: Freepik

Osim samih dojki, tokom ultrazvučnog pregleda se obuhvataju i meka tkiva grudnog koša, limfna područja pazuha i potpazušne jame, delovi ispod i iznad klučne kosti.

Preventivni ultrazvuk dojki preporučuje se jednom godišnje kod žena uzrasta od dvadesete godine i više.

Nekada se mamografija i ultrazvuk dojke preporučivao ženama starijim od 40 godina, međutim poslednjih godina primećen je porast obolelih od karcinoma dojke i kod mlađih starosnih grupa. Zato je veoma važno, naročito ako imate predispozicije ili ste rizična grupa za nastanak karcinoma, da ultrazvuk dojke radite kada i redovni ginekološki pregled jednom godišnje, po potrebi i dva puta.

Foto: Freepik

Mamografija se radi nakon 40 godine
 

Američko udruženje za borbu protiv raka preporučuje da žene između 45 i 54 godine urade mamografiju jednom godišnje, ali mogu početi već sa 40 godina uz odobrenje lekara. Nakon 55 godine života mamografija se može raditi svake druge godine.

Ovo su preporuke za žene sa prosečnim rizikom od raka dojke. Žene sa većim rizikom će možda morati da počnu sa pregledima ranije i možda će morati češće da ih rade.